Vertel jij open en eerlijk over alles wat je in je leven meemaakt? Of zijn er gebeurtenissen die je liever voor de buitenwereld verzwijgt? Hamish Hawk is op zijn nieuwe album A Firmer Hand alle schaamte voorbij en legt zijn meest persoonlijke belevenissen aan de luisteraar voor. Nieuweplaat vroeg de Schotse muzikant hoe hij het zelfvertrouwen vond om dit te doen. ‘De enige persoon die jij écht volledig kent, ben je zelf.’
‘Het is iets geks.’ Hamish Hawk schuift peinzend naar voren, richting de rand van een beige, behoorlijk lage bank. ‘Er is altijd een soort nervositeit rond het uitbrengen van een album. Niet omdat je bang bent voor wat het publiek ervan gaat vinden, maar omdat je niet weet hoe het album écht klinkt. Je zit als muzikant veel te dicht op het schrijf- en opnameproces om dat nog objectief in te kunnen schatten.’ Een maand geleden bracht de Schot zijn nieuwe album A Firmer Hand uit en de vierweekse tournee die volgde is zo goed als voorbij. Het geeft Hawk de ruimte om eens terug te blikken op de voorbije maanden. ‘Bij een release gaat het uiteindelijk vooral om hoe er over je album wordt gepraat. Welke taal gebruikt men om jouw album te beschrijven? Welke vergelijkingen maken ze? Hoe interpreteren ze het centrale onderwerp?’
Heb je daar zelf helemaal geen invloed op?
‘Nou ja, je kunt het fundament daarvoor natuurlijk een klein beetje leggen. Met een persbericht, met een interview hier en daar. Maar het meeste heb je niet in de hand, je moet het album maar gewoon overleveren aan anderen. Dat maakt het allemaal vrij zenuwslopend.’
A Firmer Hand is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van Hawk als muzikant. Een ontwikkeling die in 2021 begon met de release van het album Heavy Elevator, waarna in 2023 Angel Numbers verscheen. ‘Als je eenmaal een aantal albums hebt uitgebracht, dan ken je het proces. En dan ga je van alles proberen. Blazer hier, strijker daar, een pedal steel, gastvocalen. We gooiden alles wat we konden bedenken op het canvas. Met A Firmer Hand wilden we juist weer een flinke stap terug doen. Alles afschaven en terug naar de essentie. We zaten met zijn vijven in de studio en wilden een album maken dat moest klinken als een band die in dezelfde ruimte muziek maakt.’
Wat heeft dat jullie opgeleverd?
‘We kunnen de nummers nu in ieder geval spelen zoals ze klinken op het album. We hoeven ons geen zorgen te maken hoe we nu weer aan een strijkkwartet komen. Of iets anders dat net zo duur is, hahaha.’
En op muzikaal gebied?
‘Als ik zelf naar het album luister, hoor ik echt een album dat veel zelfverzekerder is. Strakker, kaler, minder verontschuldigend bijna. Wat betreft de lyrics, maar ook wat betreft de instrumenten. It is what it is. Onze aanpak heeft zich echt uitbetaald.’
Je staat bekend als verhalenverteller, als schrijver van beeldende teksten. Vroeg die nieuwe aanpak van A Firmer Hand ook om een nieuwe werkwijze qua schrijven?
‘Ik ben gek op woorden, een echte taalliefhebber. Dus als je mij daarin alle ruimte geeft, ga ik all over the place. Bij A Firmer Hand heb ik mijzelf in een hoek geplaatst, een paar thema’s gekozen en ben daar dieper ingedoken. Ik denk dat de lyrics daardoor sterker zijn, ze zijn nog meer het middelpunt van de plaat. De nieuwe aanpak heeft mijn woorden beter gemaakt. Ik ben een betere schrijver geworden.’
Ik vind het helemaal niet interessant om dingen achter te houden of bepaalde sporen uit te wissen om maar te zorgen dat het voor mezelf makkelijker wordt.
Toch is het lang niet altijd makkelijk om oude gewoonten opzij te zetten.
‘Ik vind songwriting zo leuk, dat ik in het verleden van alles ging proberen. Verschillende stijlen, verschillende stemmen, verschillende beelden. Alles werd bij elkaar gegooid en vormde een soort gedwongen samenzijn. Voor A Firmer Hand had ik twee nummers geschreven: Questionable Hit en Macchiavelli’s Room. Het werd mij gelijk duidelijk dat deze liedjes niet zouden passen tussen de soorten liedjes die op eerdere albums stonden. De rest van het album moest eenzelfde attitude hebben als die twee tracks. Hetzelfde gevoel. Dezelfde patronen. In plaats van heel breed, moest ik ineens voor heel smal gaan. Daarmee werd A Firmer Hand al heel snel een oefening in eerlijkheid. Hoe oprecht en onthullend kon ik de nummers schrijven?’
Er worden nogal wat expliciete verhalen verteld op A Firmer Hand. Over ex-partners, relatieperikelen, seksavonturen. Hoe autobiografisch is het album eigenlijk?
‘Volledig autobiografisch. Ik ben een soort dagboekschrijver. Kijk, natuurlijk is niet elk woordje, elke komma, elk beeld exact zo gegaan zoals beschreven. Een beetje dichterlijke vrijheid. Maar ik kan van elke regel op A Firmer Hand exact vertellen wat me heeft geïnspireerd om het op te schrijven. Welk moment, welke locatie, met wie ik was. Alles is echt en ik probeer dat als songwriter zo goed en volledig mogelijk over te brengen aan de luisteraar.’
Is dat niet soms ontzettend gênant voor jezelf? Zoals ik al zei: je bent weinig terughoudend in de verhalen die je deelt.
‘Oh ja, dat is soms heel erg gênant. Maar weet je, dat is ook noodzakelijk. Ik vind het helemaal niet interessant om dingen achter te houden of bepaalde sporen uit te wissen om maar te zorgen dat het voor mezelf makkelijker wordt. Alles ten gunste van de muziek. En dat het daardoor voor mijzelf soms gênant is… Vooruit dan maar. Het is oké. Zolang het de kwaliteit van de muziek verbetert.’
Maar je weet dat vrienden en familie uiteindelijk ook naar het album gaan luisteren. Dan denk je toch wel even twee keer na voordat je bepaalde ervaringen uit je leven deelt…
‘Natuurlijk is het best ongemakkelijk om bepaalde gebeurtenissen uit mijn leven prijs te geven met mijn nummers. Op het moment dat je het schrijft, denk je echt: ‘oh god, wat moet ik hiermee straks als iedereen dit hoort?’ Maar door het te doen, door jezelf van die schaamte te bevrijden, ben je uiteindelijk een stuk minder bezorgd over wat andere mensen ervan vinden.’
Heb je al reacties gekregen van vrienden en familie?
‘Ja, maar die zijn eigenlijk alleen maar positief. Ik krijg complimenten uit hoeken waar ze nog niet eerder vandaan kwamen. In het verleden was ik heel veel bezig met het zoeken naar bevestiging, naar positieve reacties. Maar ik heb geleerd dat ik me veel minder druk moet maken over wat andere mensen denken. Er zit een enorme kracht in kwetsbaar zijn.’
Ik kan van elke regel op A Firmer Hand exact vertellen wat me heeft geïnspireerd om het op te schrijven. Welk moment, welke locatie, met wie ik was.
Die kracht zie ik ook echt bij je terug. Er zit een hele zelfverzekerde muzikant tegenover me.
‘Dat komt echt door die openheid. Ik ben de schaamte voorbij. Het openbaren van aspecten uit mijn persoonlijke leven is persoonlijk heel zaligmakend, maar ook artistiek gezien heel inspirerend. Ik wil deze weg voorlopig blijven volgen.’
Wil je niet juist een keer fantasieverhalen gebruiken als basis voor je lyrics? Daar moet jij als taalliefhebber toch ook heel veel creativiteit in kwijt kunnen?
‘Nu je dat zo zegt… Er valt wel heel veel te ontdekken in die manier van songwriting. Misschien heb je me wel geïnspireerd voor de toekomst, hahaha. Maar daar zou ik nog wel vertrouwen voor moeten winnen, dat ontbreekt nu nog. Als ik een abstracte tekst zou moeten schrijven of bijvoorbeeld met een persona zou moeten werken… Dan moet ik echt de regels leren die passen bij die schrijfstijl.’
Hét centrale thema van A Firmer Hand is toch wel de wondere wereld der mannen. Hoe is dat zo ontstaan?
‘Het onderwerp ‘mannen’ komt in oudere nummers ook wel terug, maar daar danste ik er altijd een beetje omheen. Dan ging het vaak over die typische ups en downs van een jonge twintiger. Jaloezie in de liefde. De spanning van het versieren. Relatiebreuken. Nieuwe vlammen. Nog meer gestrande relaties. Veel identiteitscrisis-gedoe, angst, twijfels over hoe ik me moest gedragen en wat er van mij verwacht werd. Maar dat soort gedachten zaten in die nummers een beetje achter een gordijn verstopt. Ik benoemde iets en ging weer verder. Ik ging ze niet uitdiepen en verder ontdekken, terwijl ik dat wel had moeten doen. Ik bleef hangen in een romantisch, zelfverzekerd Hamish Hawk-achtig figuur, maar daarachter zat veel meer dat niet onthuld werd. Dat ben ik voor A Firmer Hand gaan uitzoeken. Het album is niet alleen een helikopterview op de man in het algemeen, maar zeker ook een blik op hoe ik zelf ben als man. Maar het album bedient zeker niet alleen de man. Er zit heel veel in voor mensen met allerlei gender-achtergronden. De meesten zullen de struggles op het album ook zelf tegenkomen in hun leven.’
Was je niet bang om in stereotypen te vervallen?
‘Mijn gedachte achter het album is wel echt om niet een eendimensionaal beeld te scheppen van de onderwerpen waar ik over zing. Of ik nu zing over de man, of over de verlangens vanuit een queer-perspectief, over verlies of over liefde: geen enkel onderwerp mocht eenzijdig zijn of eenvoudig beschreven worden. Het moest meer realistisch en daarmee ook gecompliceerder zijn. Want zo complex is het ook in het echte leven.’
Het openbaren van aspecten uit mijn persoonlijke leven is persoonlijk heel zaligmakend, maar ook artistiek gezien heel inspirerend.
Voel jij je altijd thuis in de mannenwereld?
‘Absoluut niet, maar ik weet ook niet hoe comfortabel de rest van de mannen zich in die wereld voelt. Als mens zoek je steeds naar dat gevoel van ergens bij horen, ergens passen. Maar ondertussen krijg je keer op keer klappen te verwerken van momenten waarop je je heel alleen voelt in een kamer vol mensen. Er komt altijd weer het moment waarop je je realiseert dat de enige persoon die je écht volledig kent jij zélf bent. Gedachtes als: ‘ik ben de enige persoon in mijn familie die zich zo voelt.’ Of: ‘ik ben de enige persoon ter wereld die dit moet ondergaan.’ Dat is waarschijnlijk niet zo, maar dat kan heel eenzaam voelen.’
Zelfs de meest stoere man heeft zo zijn onzekerheden?
‘Ja precies. Jij, ik, wie dan ook. Iedereen heeft zijn eigen ‘geheime leven’, Zijn eigen interne problemen, waarmee je niet graag te koop loopt. En ik ruim mijn eigen interne struggles op met een album. Zonder schaamte. En mensen vinden het nog leuk ook.’
Verbaast dat je?
‘Nee, ik vind het wel logisch. Ik zou ook dolgraag de dagboeken van andere mensen willen lezen. Dagboeken zijn razend interessant. Daarin kun je vinden wat mensen schrijven met in het achterhoofd de gedachte dat niemand anders het ooit zal lezen.’
Geeft het ook een opgeruimd gevoel in je hoofd nu je jouw persoonlijke struggles op straat hebt gegooid?
‘Dat is sowieso wel iets wat ik altijd merk bij het uitbrengen van een album. Wanneer je een album schrijft of opneemt, kost het heel veel moeite om de wereld van dat album achter je te laten. Dit kun je eigenlijk pas doen wanneer je een plaat uitbrengt en het niet meer jouw persoonlijke eigendom is. Ik merk het nu al. Het album is een paar weken uit en ik heb alweer meer geschreven dan de afgelopen maanden daarvoor. Ik heb zó lang in die A Firmer Hand-wereld geleefd… Natuurlijk, de nummers krijgen nu een nieuw leven. Een performance-leven. Maar ik kan me ondertussen weer focussen op iets nieuws en de poëtische wereld van A Firmer Hand verlaten.’
Het nieuwe album A Firmer Hand van Hamish Hawk is verschenen op 16 augustus.
